Όχι, αγαπητοί μου φίλοι. Δεν πρόκειται να μιλήσω και σήμερα για τους πολιτικούς. Σήμερα θέλω να μιλήσουμε λίγο γι'αυτή την τόσο παρεξηγημένη έννοια που λέγεται τέχνη.
Θυμάμαι ένα κρύο δευτεριάτικο μεσημέρι στην τρίτη γυμνασίου που ο ηλίθιος κομπλεξικός καραγκιόζης και κατά ανεπιβεβαίωτες φήμες παιδεραστής που είχαμε για καθηγητή καλλιτεχνικών μας πήγε σε μία έκθεση στο Τελλόγλειο για έναν Ισπανό ζωγράφο που λεγόταν Μιρό.
Κοιτάω λοιπόν τα έργα του κυρίου Μιρό, όση ώρα βέβαια τα ανώριμα καθυστερημένα του σχολείου μου δεν έλεγαν μαλακίες για τον ΠΑΟΚ και τον Άρη, κι έλεγα μέσα μου, "Αυτός είναι ο δεύτερος σημαντικότερος σύγχρονος Ισπανός καλλιτέχνης μετά τον Πικάσο;" Ναι, ναι, καλά το καταλάβατε, τσακάλια είστε, θα σας κεράσω και μια λουκανικούπα με τον πατέρα μου και τη μάνα μου μέσα αν είστε καλά παιδιά μέχρι το τέλος. Ο κύριος Μιρό ζωγράφιζε αυτό που λέμε "αφηρημένη τέχνη".
Και τι είναι αφηρημένη τέχνη; Όχι, δεν είναι η τέχνη που κάνεις όταν ξεχνάς συνεχώς που είναι τα κλειδιά σου. Υποτίθεται ότι είναι η τέχνη που δεν απεικονίζει κάτι το συγκεκριμένο, αλλά στην πραγματικότητα εξωτερικεύει τον εσωτερικό κόσμο του καλλιτέχνου.
Λοιπόν, το μόνο που μου λένε κάτι τέτοια έργα είναι ότι ο καλλιτέχνης πίνει. Υπερβολικά.
Σου λέει ο άλλος για τον Τζάκσον Πόλοκ. "Έκανε βαθιά τομή στην σύγχρονη αμερικανική τέχνη, ήταν μέγας, ήταν γαμιάς, αν μπορούσα θα ήθελα να γεννήσω τα παιδιά του και μπλα μπλα μπλα". Τι λες τώρα! Μόνο που τα έργα του κυρίου Πόλοκ θα μπορούσε ο καθένας να τα αναπαράγει παίρνοντας ένα νεροπίστολο, γεμίζοντάς το μπογιά και δίνοντάς το στο τρίχρονο ανιψάκι του να παίξει.
Η μοντέρνα τέχνη είναι προσβολή στην τέχνη. Είχες τον Μιχαήλ Άγγελο να ζωγραφίζει ολόκληρο το ταβάνι της Καπέλα Σιξτίνα και τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι να φτιάχνει τη Μόνα Λίζα, στρώση προς βασανιστική στρώση, με απίστευτη λεπτομέρεια (δυστυχώς τα άλλα δύο Χελωνονιντζάκια δεν ξέρω τι διάσημο ζωγράφισαν) και σήμερα έχεις έναν ατάλαντο μαλάκα με φουλάρι και πατομπούκαλα με μαύρο κοκκάλινο σκελετό που νόμιζες ότι μόνο οι πούστηδες τα φοράνε να τραβάει δύο μαύρες γραμμές πάνω σε ένα άσπρο καμβά και να έχει την απαίτηση να πιστέψεις ότι αποτελεί διαμαρτυρία για τον πόλεμο στο Ιράκ. Όχι, φίλε μου. Αυτό αποτελεί διαμαρτυρία για τον πόλεμο στο Ιράκ:
Θυμάμαι ένα κρύο δευτεριάτικο μεσημέρι στην τρίτη γυμνασίου που ο ηλίθιος κομπλεξικός καραγκιόζης και κατά ανεπιβεβαίωτες φήμες παιδεραστής που είχαμε για καθηγητή καλλιτεχνικών μας πήγε σε μία έκθεση στο Τελλόγλειο για έναν Ισπανό ζωγράφο που λεγόταν Μιρό.
Κοιτάω λοιπόν τα έργα του κυρίου Μιρό, όση ώρα βέβαια τα ανώριμα καθυστερημένα του σχολείου μου δεν έλεγαν μαλακίες για τον ΠΑΟΚ και τον Άρη, κι έλεγα μέσα μου, "Αυτός είναι ο δεύτερος σημαντικότερος σύγχρονος Ισπανός καλλιτέχνης μετά τον Πικάσο;" Ναι, ναι, καλά το καταλάβατε, τσακάλια είστε, θα σας κεράσω και μια λουκανικούπα με τον πατέρα μου και τη μάνα μου μέσα αν είστε καλά παιδιά μέχρι το τέλος. Ο κύριος Μιρό ζωγράφιζε αυτό που λέμε "αφηρημένη τέχνη".
Και τι είναι αφηρημένη τέχνη; Όχι, δεν είναι η τέχνη που κάνεις όταν ξεχνάς συνεχώς που είναι τα κλειδιά σου. Υποτίθεται ότι είναι η τέχνη που δεν απεικονίζει κάτι το συγκεκριμένο, αλλά στην πραγματικότητα εξωτερικεύει τον εσωτερικό κόσμο του καλλιτέχνου.
Λοιπόν, το μόνο που μου λένε κάτι τέτοια έργα είναι ότι ο καλλιτέχνης πίνει. Υπερβολικά.
Σου λέει ο άλλος για τον Τζάκσον Πόλοκ. "Έκανε βαθιά τομή στην σύγχρονη αμερικανική τέχνη, ήταν μέγας, ήταν γαμιάς, αν μπορούσα θα ήθελα να γεννήσω τα παιδιά του και μπλα μπλα μπλα". Τι λες τώρα! Μόνο που τα έργα του κυρίου Πόλοκ θα μπορούσε ο καθένας να τα αναπαράγει παίρνοντας ένα νεροπίστολο, γεμίζοντάς το μπογιά και δίνοντάς το στο τρίχρονο ανιψάκι του να παίξει.
Η μοντέρνα τέχνη είναι προσβολή στην τέχνη. Είχες τον Μιχαήλ Άγγελο να ζωγραφίζει ολόκληρο το ταβάνι της Καπέλα Σιξτίνα και τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι να φτιάχνει τη Μόνα Λίζα, στρώση προς βασανιστική στρώση, με απίστευτη λεπτομέρεια (δυστυχώς τα άλλα δύο Χελωνονιντζάκια δεν ξέρω τι διάσημο ζωγράφισαν) και σήμερα έχεις έναν ατάλαντο μαλάκα με φουλάρι και πατομπούκαλα με μαύρο κοκκάλινο σκελετό που νόμιζες ότι μόνο οι πούστηδες τα φοράνε να τραβάει δύο μαύρες γραμμές πάνω σε ένα άσπρο καμβά και να έχει την απαίτηση να πιστέψεις ότι αποτελεί διαμαρτυρία για τον πόλεμο στο Ιράκ. Όχι, φίλε μου. Αυτό αποτελεί διαμαρτυρία για τον πόλεμο στο Ιράκ:
Οι δύο άσπρες γραμμές πάνω στο μαύρο καμβά (ή μήπως ήταν μαύρες γραμμές σε άσπρο καμβά; Πωρώθηκα με το Σύστημα του Κάτω και ξέχασα) το μόνο που αποτελούν είναι διαμαρτυρία για τη μαλακία που σε δέρνει.
Ξέρω, ξέρω. Θα με πείτε ότι δεν σκαμπάζω από τέχνη. Και ξέρετε τι λέω εγώ; Σκάστε, ηλίθιοι χιπστεράδες! Μπορεί όντως να μη σκαμπάζω από τέχνη, αλλά αυτό που ξέρω είναι ότι η τέχνη πρέπει να σου προκαλεί συναισθήματα, αν όχι θαυμασμού, τουλάχιστον να σου ξυπνάνε κάποια σκέψη. Αλλά το μόνο συναίσθημα που μου προκαλούν κάτι τέτοια "καλλιτεχνήματα" είναι ότι η ευγονική θα έπρεπε να εφαρμόζεται τελικά. Όχι για τα άτομα που έχουν νοητική υστέρηση, αλλά για αυτά που έχουν νοητική υστέρηση αλλά για κάποιο λόγο νομίζουν ότι είναι παρεξηγημένες ιδιοφυΐες.
Έχω ένα φίλο που ζωγραφίζει καταπληκτικά. Έχετε την εντύπωση ότι θα βρεθεί κανείς που θα εκτιμήσει αυτά που κάνει; Όχι, γιατί όλοι εκτιμάνε το αποκύημα της ηλιθιότητας ενός θολοκουλτουριάρη που μοιάζει με ό,τι απέμεινε από πείραμα των Mythbusters (το αποκύημα, όχι ο θολοκουλτουριάρης-όχι δηλαδή ότι αυτός είναι πολύ καλύτερος, αλλά τέλος πάντων).
Και μετά έχεις και την ποίηση. Αντίθετα με την Επίσημη Εκδοχή των Πραγμάτων, η αυτοκτονία του Καρυωτάκη προέκυψε όταν ο ποιητής απέκτησε με κάποιον τρόπο ενόραση στο μέλλον και είδε τι αποκαλούν οι σημερινοί Έλληνες ποίηση.
Πραγματικά, σήμερα ποίηση θεωρείται η παντελής έλλειψη νοήματος, μέτρου, ρυθμού, ομοιοκαταληξίας ή οποιασδήποτε άλλης μορφής που να έχει σχέση με την καλαισθησία. Και δε χρειάζεται καν να έχεις ίχνος ταλέντου. Απλά πετάς μέσα ασύνδετες λέξεις και το παίζεις καλλιτέχνης. Και για να αποδείξω αυτό που λέω, σας παρουσιάζω με υπερηφάνεια ένα ποίημα που συνέθεσα ειδικά για την περίσταση.
Φλέβες που κοπανάνε. Ένα ποίημα του Thomas the Barbarian.
Ένας αράπης περιμένει το λεωφορείο.
Ποια άγρια μοίρα να μας τυραννά;
Μεγάλα παπούτσια που βρωμάνε απόγνωση.
Όπου σταθείς κι όπου βρεθείς θα βλέπεις δυο χοντρούς να τρώνε McDonalds
και μια κουκουβάγια να κατατρέχει την ορμή της νιότης μας
σαν να μην ήταν τραβεστί ποτέ.
Φεγγάρι. Γραβιέρα. Ως πότε θα πεθαίνει η σχολική μου σάκα;
Διακοσμητικές επάλξεις κοιτούν βλοσυρά τον Πάγκαλο
γιατί η γάτα μου δεν τρώει πια το φαΐ της
και δεν τερμάτισα ποτέ το GTA San Andreas
μα θα'ρθει η μέρα που τα έπιπλά μου θα αναστηθούν
και θα διεκδικήσουν τη μοίρα τους οι τρύπιες δεκάρες.
Σκατά! Σκατά! Το πιτόγυρο αναζητά
απεγνωσμένα το τζατζίκι
και δεν κοιτάω μπροστά μου πριν περάσω το δρόμο
γιατί ξέρω ότι στη γωνία με παραμονεύει αλαφιασμένος
ο Μπομπ Σφουγγαράκης.
Πώς το βρήκατε, παιδάκια; (όχι, δεν ήπια τίποτα). Είμαι σίγουρος ότι κάπου εδώ θα εμφανιστεί ένας τύπος που διαβάζει Lifo και, με δάκρυα χαράς στα μάτια, θα μου σφίξει το χέρι (το οποίο μετά θα κάψω μπας και απολυμανθεί) και, αφού με συγχαρεί για το υπέροχο ποίημα που τόσο πολύ εκφράζει τον πόνο των μυρμηγκιών της Σουηδίας, θα ζητήσει τα πνευματικά δικαιώματα για να μελοποιήσουν και να τραγουδήσουν το "Φλέβες που κοπανάνε" οι Πυξ Βλαξ στις επόμενες τριάμισι εκατομμύρια τελευταίες συναυλίες τους.
Αυτό ήταν. Αύριο το "Φλέβες που κοπανάνε" θα είναι το νούμερο ένα χιτ σε όλη την επικράτεια. Χάρηκα πολύ που σας γνώρισα, ελπίζω η ξαφνική επιτυχία να μην καταστρέψει τον τέλειο χαρακτήρα μου.
Δεν πάμε καλά, ρε! Αυτό το πράγμα είναι ανεπανάληπτο. Όχι μόνο για την (κακο)ποίηση, αλλά και για την "έντεχνη" μουσική που συχνά βασίζεται σε αυτήν. Μάθανε όλοι να βρίζουν τη Lady Gaga, αλλά αυτά που ακούν οι ίδιοι, αν τα δώσεις σε κάποιον με IQ πάνω από 20, θα γελάει δέκα χρόνια! Κι αν θέλετε να ξέρετε, εγώ δακρύζω με τη Lady Gaga. ΟΚ, σε αυτό ίσως να φταίνε οι ενδυματολογικές επιλογές της, αλλά δεν έχει σημασία. Απλά βαρέθηκα να το παίζουν όλοι κάποιοι. Μπορεί κάποια στιγμή και να μου περάσει. Αλλά μάλλον όχι.
Αυτά, και να προσέχετε μη σας πατήσει το λεωφορείο που περιμένει ο αράπης καθώς θα περνάτε το δρόμο χωρίς να κοιτάτε μπροστά σας.